Eleştiri Karşısında

Gerek doktora sürecinde yazılan makaleler gerekse doktorayı bitirirken hazırlanan tez metni, pek çok eleştri alır. Bu eleştriler karşısında takınılan tavırlara baktığınızda çok farklı tutumlar görürsünüz. Kimisi "benden bir şey olmaz" psikolojisine bürünürken kimisi de değerlendiricileri anlayışsızlık ve kibirle suçlar. Ne var ki kendinizi veya başkalarını suçlamanız, neticeyi değiştirmez. Ortada bir sürü eleştiri vardır ve her birine ya tatminkâr cevap verilmesi ya da onların gerektirdiği şekilde değişiklik yapılması gerekir. Ama yine de yazar olarak kendimizi nasıl konumlandırmalısınız ki bu süreci sağlıklı yönetebilesiniz?

Bu soruyu cevaplamak için, gelen yorumların kategorize edilmesi gerekir. Bir takım yorumlar, sizin anlatımınızın yetersizliğinden doğar ve der ki "şu detay/şu soru atlanmış". Eğer o konuyu zaten işlemediyseniz, oturup güzelce yazarsınız. Ama anlattığınız halde bu yorum geldiyse, yapılacak iki temel iş vardır. Biri anlatımınızı daha küçük basamaklara bölmek, paragraf sayısını artırmak ve ihtiyaca göre alt konu başlığı atarak o kısımlara dikkat çekmek. İkincisi ise, soyut anlatımı görselleştirecek bir grafik koyarak metnin anlaşılmasına yardımcı olmaktır.

Başka bir grup yorum, gerçekten bilimsel manada eksikliklere işaret eder ki öncekilere nazaran bunlar daha hayati önem taşır. İlk grup usûle ait bir hususken bu ikinciler, esasâ ait olduğundan çalışmanızı küllen boşa çıkartma tehlikesi taşır. Böyle bir tehditle karşılaşınca da insan olarak savunma mekanizmasıyla sinirlenebilir ve o yorumların işaret ettiklerini inkâr edebilirsiniz. O yüzden önce bir-iki hafta beklemenizde fayda var. Sâlim akılla tekrar bakıp neyin neden eksik/yanlış olduğunun söylendiğine bakın ve eğer bulabiliyorsanız üçüncü bir şahısla, ki bu danışmanınızda olabilir, konu tartışın. Ve neticeyi kabullenmekten gocunmayın, çünkü en nihayetinde ortaya çıkan bilimsel çalışma, artık size ait olmaktan çıkıp insanlığa ait hâle gelecektir ve dolayısıyla da sahneye çıkmadan önce bilimsel altyapısının tamam olması gerekmektedir. Böylece çalışmanıza ve yayın/tez metnine yapacağınız eklemelerden siz de memnun olacaksınız, unutmayın.

Bunlar haricinde bir de gerçekten alâkasız veya haksız yorumlar da yok değildir. Ama onlar da sayıca fazla olmaz. Soğukkanlı ve mantıklı olarak yazılmış, "size katılmıyorum" cevabı yeterlidir.